Η Κύπρος ήταν αποικία της Μεγάλης Βρετανίας για 82 χρόνια (1878-1960). Λίγους μόνο μήνες μετά την ανάληψη της διοίκησης του νησιού από τους Μωαμεθανούς, οι Βρετανοί ποινικοποίησαν πληθώρα συμπεριφορών, νομοθέτησαν τη δημιουργία δικαστηρίων και το 1894, με τον περί Δικηγόρων Νόμο, ρύθμισαν τη διαδικασία παροχής αδείας άσκησης του επαγγέλματος του δικηγόρου για τα δικαστήρια της Κύπρου. Επίσης, το 1879, ίδρυσαν ένα αστυνομικό σώμα στα πρότυπα του αποικιοκρατικού μοντέλου αστυνόμευσης (την Κυπριακή Στρατιωτική Αστυνομία), καθώς και φυλακές, συμπληρώνοντας έτσι το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης στο νησί. Έτσι, δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι, ακόμα και μετά την κήρυξη της Κύπρου, ως ανεξάρτητου κράτους, το 1960, το νομικό της σύστημα που αφορά την απονομή της Ποινικής Δικαιοσύνης (Ποινικό Δίκαιο, Ποινική Δικονομία και ανακριτικό στάδιο) βασίζεται εν πολλοίς στο αγγλικό νομικό σύστημα[1].
Περαιτέρω, ακολουθείται η αγγλοσαξονική παράδοση δικαίου για τις βασικές αρχές εφαρμογής και ερμηνείας των νόμων, παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος των νόμων στην Κυπριακή Δημοκρατία, με εξαίρεση τον Ποινικό Κώδικα και την Ποινική Δικονομία (νομοθετήματα που δέχονται κατά διαστήματα τροποποιήσεις) είναι νόμοι που θεσπίστηκαν το 1960 και μετέπειτα. Κατάλοιπο της ίδιας αγγλοσαξονικής νομικής παράδοσης είναι και η χρήση όρων στην αγγλική γλώσσα. Τα δικαστήρια ακολουθούν μεν την αρχή του «precedent», δηλαδή της δεσμευτικής προηγούμενης νομολογίας, αλλά η νομολογία των αγγλικών δικαστηρίων ή των δικαστηρίων χωρών της κοινοπολιτείας δεν είναι δεσμευτική, αλλά καθοδηγητική.
Ως χώρα του κοινοδικαίου, εντός δικαστηρίου, οι δυο πλευρές αντιμάχονται η μια την άλλη, έχοντας σκοπό, μέσω της παρουσίασης προφορικά μαρτυρίας και τεκμηρίων, να πείσουν το δικαστήριο (του οποίου ο ρόλος κατά πάντα χρόνο είναι διαιτητικός) για το δίκαιο της πλευράς τους.
[1] Kapardis, A. (2001). Society, Crime and Criminal Justice in Cyprus: The First Years of British Rule, 1878-1900 (Kοινωνία, ¨Έγκλημα και Ποινική Δικαιοσύνη στην Κύπρο Τα Πρώτα Χρόνια της Βρετανικής Κυριαρχίας). Athens: Sakkoulas Press (217 pages, in Greek and English).