Σύμφωνα με τις πρόνοιες του Ποινικού Κώδικα, αν για ένα ποινικό αδίκημα προνοείται στον νόμο ποινή φυλάκισης διά βίου (εξαιρουμένων των ρητώς προβλεπόμενων στο άρθρο 29 ΠΚ αδικημάτων) ή ποινή φυλάκισης οιουδήποτε άλλου χρόνου, το εκδικάζον δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ποινή φυλάκισης μικρότερης διάρκειας ή αντί αυτής, χρηματική ποινή, η οποία να μην υπερβαίνει το ποσό που βάσει της σχετικής νομοθεσίας έχει δικαιοδοσία το εκδικάζον δικαστήριο (Κακουργιοδικείο ή Επαρχιακό Δικαστήριο) να επιβάλει.
Το καταδικασθέν σε φυλάκιση πρόσωπο κρατείται σε ειδικά διαμορφωμένα κτήρια ή υποστατικά, όπως αυτό καθορίζεται από τον υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, με γνωστοποίησή του. Έτσι, σήμερα, πέραν των Κεντρικών Φυλακών, οι οποίες ανέκαθεν αποτελούσαν τον χώρο κράτησης των φυλακισθέντων, έχουν οριστεί με Γνωστοποίηση του υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, θεωρούμενοι ως φυλακή, αστυνομικά κρατητήρια και ο 3ος όροφος του Μελάθρου Αγωνιστών ΕΟΚΑ, στην Παλώδια.
Η έκτιση της ποινής φυλάκισης αρχίζει από την ημέρα κατά την οποία αυτή διαβάζεται. Ζήτημα προκύπτει κυρίως σε σοβαρές υποθέσεις, όπου οι κατηγορούμενοι παραμένουν υπό κράτηση μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης ή σε υποθέσεις στις οποίες οι καταδικασθέντες ήδη εκτίουν ποινή φυλάκισης. Σε περίπτωση όμως που ο κατηγορούμενος τελούσε σε προφυλάκιση εκκρεμούσας της εκδίκασης της υπόθεσης, η περίοδος αυτή, εκτός αν το Δικαστήριο διατάξει άλλως, μειώνεται κατά το χρονικό διάστημα κατά το οποίο αυτός τελούσε υπό κράτηση.
Το θέμα αναπτύσσεται στο ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΟΛΗ ΠΟΙΝΩΝ ΣΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ των Α. Καπαρδής και Η. Στεφάνου (Νομική Βιβλιοθήκη 2020)
