Η απονομή της δικαιοσύνης σε ποινικές υποθέσεις δεν λαμβάνει χώρα σε ένα κενό, αλλά σε ένα πλαίσιο, μέσα στο σύστημα της ποινικής δικαιοσύνης. Το σύστημα, πέραν των κανόνων που εμπεριέχονται στο Ποινικό Δίκαιο, περιλαμβάνει την αστυνομία, η οποία είναι η αρμόδια ανακριτική αρχή, την εισαγγελία- Κατηγορούσα Αρχή, που προσάγει τους κατηγορούμενους σε δίκη, τα Δικαστήρια που αποφασίζουν την ενοχή και την ποινή με βάση τα γεγονότα και, τέλος, τις υπηρεσίες που υλοποιούν τις όποιες ποινές επιβάλλουν τα δικαστήρια, για παράδειγμα οι Κεντρικές Φυλακές και οι κηδεμονευτικοί λειτουργοί κ.λπ. Οτιδήποτε συμβαίνει σε ένα άξονα-γρανάζι του συστήματος της ποινικής δικαιοσύνης επηρεάζει τα υπόλοιπα.
Έτσι, μία εθνική στρατηγική για την πρόληψη ή τη μείωση του εγκλήματος στην κοινωνία απαιτεί μία συστημική και ολική προσέγγιση. Οι αυστηρές ποινές σε εκείνους που καταδικάζονται από μόνες τους δεν έχουν αισθητό αποτέλεσμα στον όγκο του εγκλήματος στην κοινωνία. Επίσης, η εμπειρία που θα έχει ένας καταδικασθείς από την ποινή που του έχει επιβάλει το δικαστήριο, θα εξαρτηθεί αργότερα από αποφάσεις και συμπεριφορές άλλων (π.χ. του Συμβουλίου Αποφυλάκισης), καθώς και από επικρατούσες συνθήκες (π.χ. στην φυλακή) κατά τη διαδικασία υλοποίησης της ποινής.[1]
Γενικά ομιλούντες, υπάρχει μία δυναμική σχέση μεταξύ ενός ποινικού αδικήματος και της ποινής που τελικά το δικαστήριο θα επιβάλει αν ο δράστης συλληφθεί, κατηγορηθεί, παραδεχτεί ενοχή ή βρεθεί ένοχος από το δικαστήριο. Για παράδειγμα, αν ο δράστης προσχεδιάσει το έγκλημα, ήδη έχουμε ένα επιβαρυντικό στοιχείο στην επιμέτρηση της ποινής.
Ο όρος «ποινή» αναφέρεται τόσο στα νομοθετημένα ποινικά τιμωρητικά μέτρα όπως η φυλάκιση, η χρηματική ποινή, το δικαστικό διάταγμα κηδεμονίας όσο και σε «ρυθμιστικές ποινές»/ regulatory penalties, καθώς και σε διοικητικές ποινές/ administrative penalties.
Το θέμα αναπτύσσεται στο ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΟΛΗ ΠΟΙΝΩΝ ΣΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ των Α. Καπαρδής και Η. Στεφάνου (Νομική Βιβλιοθήκη 2020)
[1] Petersilia, J. and Reitz, K.R. (2012). Sentencing and Corrections: Overlapping and Inseparable Subjects. In (eds.), Petersilia, J. and Reitz, K.R., The Oxford Handbook on Sentencing and Corrections. Oxford University Press, 3.
