Ο κανόνας
Στο Κακουργιοδικείο εκδικάζονται όλα (μηδενός εξαιρουμένου) τα αδικήματα τα όποια προνοούνται είτε στον Ποινικό Κώδικα είτε σε οποιοδήποτε ειδικό ποινικό νόμο ή διάταξη. Στην πράξη, το Κακουργιοδικείο εκδικάζει υποθέσεις τέλεσης σοβαρών ποινικών αδικημάτων, για τα οποία προβλέπεται μέγιστη ποινή πέραν των πέντε χρόνων, αλλά και σε εξαιρετικές περιπτώσεις μη σοβαρά αδικήματα με ιδιάζουσες συνθήκης τέλεσης (όταν, για παράδειγμα, αφορούν κατηγορούμενο πρόσωπο της πολιτικής ζωής). Το Κακουργιοδικείο δύναται, επιπρόσθετα ή σε υποκατάσταση οποιασδήποτε άλλης ποινής, να διατάξει οποιοδήποτε πρόσωπο που καταδικάστηκε από αυτό, όπως καταβάλει αποζημίωση μη υπερβαίνουσα τις δέκα χιλιάδες ευρώ σε οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο έχει πληγεί από το αδίκημα που διέπραξε το καταδικασθέν πρόσωπο. Επίσης, μπορεί να εκδώσει και άλλα επιπρόσθετα διατάγματα (π.χ απαγορευτικά, περιοριστικά, ψυχιατρικά κλπ.).
Ποιες υποθέσεις δικάζονται ενώπιον του Κακουργιοδικείου – η εξαίρεση
Το Επαρχιακό Δικαστήριο, με τη συγκατάθεση του Γενικού Εισαγγελέα, έχει αρμοδιότητα να εκδικάζει οποιοδήποτε σοβαρό αδίκημα (που η προβλεπόμενη στον νόμο ποινή υπερβαίνει τα πέντε χρόνια) εάν είναι ικανοποιημένο ότι αυτό είναι σκόπιμο, λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστατικών της υπόθεσης, περιλαμβανομένης και της επάρκειας της τιμωρίας ή της αποζημίωσης την οποία έχει εξουσία να επιβάλει ή επιδικάσει. Η εξουσία του Επαρχιακού Δικαστηρίου επιβολής ποινής κατά μέγιστο τα πέντε χρόνια, δεν τροποποιείται ή αυξάνεται κατά την εκδίκαση ποινικών αδικημάτων δικαιοδοσίας Κακουργιοδικείου («συνοπτική εκδίκαση»), όμως, κατά την επιμέτρηση της ποινής το Δικαστήριο συνεχίζει να θεωρεί ως μέγιστή ποινή την αναφερόμενη στη σχετική ποινική διάταξη και όχι τα πέντε χρόνια, ως η καθ’ ύλην δικαιοδοσία του. Αυτό έχει σημασία κατά την επιμέτρηση, μιας και σύμφωνα με τη νομολογία το μέγιστο προβλεπόμενο στον νόμο ύψος ποινής, είναι η βάση από την οποία ξεκινά η επιμέτρηση της ποινής.
Η συγκατάθεση του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας δεν συνεπάγεται αυτόματα και τη συνοπτική εκδίκαση της υπόθεσης. Το Επαρχιακό Δικαστήριο πρέπει να ικανοποιείται σε κάθε περίπτωση ότι συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις που θέτει ο Νόμος για τη συνοπτική εκδίκαση υπόθεσης, οι κατηγορίες στην οποία τιμωρούνται με ποινή πέραν της πενταετούς φυλάκισης. Προς τον σκοπό αυτό πρέπει να τίθενται υπόψη του, από το Γενικό Εισαγγελέα, όλα τα στοιχεία τα οποία ο Δικαστής κρίνει αναγκαία για την άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας.
Το θέμα αναπτύσσεται στο ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΟΛΗ ΠΟΙΝΩΝ ΣΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ των Α. Καπαρδής και Η. Στεφάνου (Νομική Βιβλιοθήκη 2020)
