Ιεράρχηση των Κανόνων Δικαίου, γλώσσα και ερμηνεία

Μετά την Πέμπτη Τροποποίηση  του Συντάγματος το 2006, η ιεράρχηση των κανόνων δικαίου στην Κυπριακή Δημοκρατία έχει ως ακολούθως:

(α) το Σύνταγμα, είναι ο υπέρτατος νόμος της Δημοκρατίας [Άρθρο 179(1)],

(β) το Ενωσιακό Δίκαιο και οι προκύπτουσες εξ αυτού υποχρεώσεις (με την Πέμπτη Τροποποίηση του Συντάγματος Ν.127(1)/2006  εισήχθη, από την 28/7/2006, το άρθρο 1Α του Συντάγματος, σύμφωνα με το οποίο ουδεμία διάταξη του Συντάγματος θεωρείται ότι ακυρώνει νόμους που θεσπίζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση),

(γ) οι Διεθνείς Συμβάσεις,

(δ) οι Νόμοι (πρωτογενής Νομοθεσία) που θεσπίζει η Βουλή των Αντιπροσώπων, όπως και η αποικιακή νομοθεσία (γραμμένοι στα αγγλικά) που  εφαρμόζονταν πριν την ανεξαρτησία, γνωστή και ως « Κεφάλαια» – «Chapters» (CAPs) που παρέμειναν σε ισχύ στη Δημοκρατία με βάση το Άρθρο 188 του Συντάγματος,

(ε) το κοινό Δίκαιο και αρχές επιείκειας και, τέλος,

(στ) η Δευτερογενής Νομοθεσία (Κανονιστικές Διοικητικές Πράξεις).

Το Σύνταγμα της Κύπρου προνοεί ότι η ενώπιον των δικαστηρίων διαδικασία θα διεξάγεται και οι αποφάσεις θα συντάσσονται στην ελληνική γλώσσα, αν οι διάδικοι είναι Έλληνες, στην Τουρκική αν οι διάδικοι είναι Τούρκοι και στις δύο αν διάδικοι είναι Έλληνες και Τούρκοι. Από τις 16/08/1989 δεν επιτρέπεται η διεξαγωγή της διαδικασίας ενώπιον των δικαστηρίων σε άλλη από τις επίσημες γλώσσες του κράτους

. Στην πράξη, όλες οι διαδικασίες και η μαρτυρία τίθεται ενώπιον δικαστηρίου στην ελληνική γλώσσα, ενώ παρέχεται η δυνατότητα στο δικαστήριο να αποδεχτεί έγγραφα που είναι γραμμένα σε ξένη γλώσσα, έχοντας τη δυνατότητα να διατάξει, προς το συμφέρον της δικαιοσύνης, τη μετάφραση εγγράφου ή μέρους αυτού, στις επίσημες γλώσσες της Δημοκρατίας.

Όσον αφορά την ερμηνεία των νόμων, ως γενικός κανόνας, νόμοι που πηγάζουν από το κοινοδίκαιο ερμηνεύονται σύμφωνα με νομολογία και αυθεντίες του κοινοδικαίου και, παρόμοια, νόμοι που έχουν τις καταβολές τους στο Ηπειρωτικό Δίκαιο, ερμηνεύονται στη βάση νομολογίας και αυθεντιών, κυρίως, από Ελλάδα. 

Το θέμα αναπτύσσεται στο ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΟΛΗ ΠΟΙΝΩΝ ΣΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ των Α. Καπαρδής και Η. Στεφάνου (Νομική Βιβλιοθήκη 2020)